Παιχνίδια με τη φωτιά από τον Ομπάμα – Η συνοχή του Αμερικανικού κράτους δεν είναι δεδομένη

«Απίστευτο» αλλά αληθινό. Ο απερχόμενος πρόεδρος λίγες εβδομάδες πριν την αποχώρηση από μια θέση και ρόλο που προκάλεσαν απίστευτες κακουχίες σε εκατομμύρια ανθρώπους και με δεδομένη την προγενέστερη υποστήριξή του στην Κυρία Κλίντον για την ανάληψη της ηγεσίας του ισχυρότερου κράτους της ιστορικής διαδρομής των ανθρώπων (βλ. και την θηριώδη κ Κλίντον στο βίντεο που παρεμβάλλω για το πώς αντέδρασε στην δολοφονία ενός ανθρώπου θύματός της – μόνο γκάγκστερ του υποκόσμου στέκονται έτσι απέναντι σε θύματά τους), πυροδότησε μια αμφισβήτηση της εκλεγμένης εξουσίας που με κάθε λογικό κριτήριο είναι αδιέξοδη ή ακόμη χειρότερα η αφετηρία ενός φαύλου κύκλου βαθύτατων πλην άγνωστων προεκτάσεων.

Τα περί αναμείξεως της Ρωσίας στα πεδία του κυβερνοχώρου, επίσης, κοντεύουν αποβλακώσουν πολλούς ανυποψίαστους οι οποίοι εθισμένοι από τις προπαγάνδες του Ψυχρού Πολέμου και τα αποβλακωτικά ιδεολογικά δόγματα, δεν σκέπτονται κριτικά και έχουν θέαση μόνο ενός μέτρου από τα πόδια τους.

Πρώτον, δηλαδή ανακαλύψαμε τον τροχό! Οι μεγάλες δυνάμεις δεν κατασκοπεύουν αλλήλους, δεν εφαρμόζουν αθέμιτες πρακτικές, δεν μποϋκοτάρουν τις στρατηγικές των άλλων, δεν επηρεάζουν με χρηματοδοτήσεις και δολιοφθορές τις εσωτερικές άλλων κρατών (καίνε και δάση και πυρπολούν τις πόλεις επίσης, μήπως!) και δεν χρησιμοποιούν τον κυβερνοχώρο για να αποδυναμώσουν εχθρούς και φίλους!

Δεν γνωρίζουμε αν όντως η Ρωσία κατασκόπευε και επηρέαζε αλλά αυτό δεν έχει σημασία γιατί αποτελεί, για να παραφράσουμε τον Raymond Aron, πρακτική του «εμπορίου των εθνών».

Δεύτερον και μη σημαντικό, και χωρίς αυτό να αποτελεί αξιολογική κρίση, διερωτόμαστε κατά πόσο οι αποκαλύψεις ήταν τόσο συγκλονιστικές για τις ίδιες τις ΗΠΑ, για τον υπόλοιπο κόσμο και για τον πολιτικό πολιτισμό που διαβρώνεται από τα διεθνικούς δρώντες, ούτως ώστε είναι ζήτημα πολιτικού και στρατηγικού ορθολογισμού να γίνουν γνωστά κάποια πράγματα.

Αυτά που αποκαλύφθηκαν από το WikiLeaks ή τους Ρώσους ή ενδεχομένως και αντιπάλους του δαιδαλώδους συστήματος των Αμερικανικών υπηρεσιών στα υπόγεια του οποίου συχνά δεν γνωρίζει τι συμβαίνει ακόμη και ο εκάστοτε πρόεδρος αφορούν όλους και το γεγονός ότι έγιναν γνωστά είναι ωφέλιμο.

Τα υπόλοιπα αφορούν τους ίδιους τους Αμερικανούς και τους αντιπάλους τους με τους οποίους διεξάγουν αδιαλείπτως under cover operations ακόμη και σε στιγμές που…  υποκριτικά αγκαλιάζονται.

Καλά κάνουμε λοιπόν να αδράξουμε την ευκαιρία της παντελώς αντί-δεοντολογικής στάσης του απερχόμενου προέδρου λίγες μέρες πριν την αποχώρησή του πριν αρχίσει να καταπολεμά τον νέο Πρόεδρο.

Γιατί ισχυριζόμαστε, όπως άρχισε και όπως ίσως εξελιχθεί η διαμάχη ενδέχεται να είναι εξόχως ανορθολογικό για τις ίδιες τις ΗΠΑ και για την στρατηγική της όπως θα την σχεδιάσει και εφαρμόσει η νέα εξουσία.

Η διεθνής παρουσία των ΗΠΑ μετά το 1945 αλλά και η διαδρομή της ως ένα ιδιόμορφο και ιδιαίτερο κράτος είναι για εμάς ένα γνωστικό πεδίο μακρόχρονης έρευνας και δημοσιεύσεων.

Επειδή ακριβώς εκτιμάται ότι οι διαιρέσεις που προκαλεί η εκλογή του νέου Προέδρου Τραμπ δεν είναι κάτι το επιπόλαιο και παροδικό θα τις παρακολουθήσουμε με πολύ προσοχή και χωρίς παρωπίδες.

Εν μέσω οχλαγωγικού χαρακτήρα και μπερδεμένων ιδεολογικών και ή προπαγανδιστικών μουρμουρητών που προηγήθηκαν της εκλογής Τραμπ και που συνεχίζονται, κάναμε δύο πολύ προσεκτικές παρεμβάσεις όχι για να προβλέψουμε κάτι ή να υποστηρίξουμε ή να ασκήσουμε κάποια κριτική κατά του κ Τραμπ αλλά:

Αφενός για να ασκηθεί κριτική στην μετά το 1990 απίστευτα απερίσκεπτη στρατηγική των προκατόχων που προκάλεσαν το χάος που βλέπουμε γύρω μας.

Αφετέρου για να αποτυπώσουμε τα διλήμματα της Αμερικανικής στρατηγικής ένα τέταρτο του αιώνα μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου κύριο στρατηγικό μέλημα της οποίας δεν μπορεί να είναι πλέον παρά μόνο η ορθολογιστική διαχείριση των ανακατανομών ισχύος στη μετάβαση από το «μονοπολικό» (μια υπερισχύουσα πολύ μεγάλη δύναμη + πολλές αναδυόμενες) στο αναδυόμενο πολυπολικό διεθνές σύστημα (μια υπερισχύουσα μεγάλη δύναμη + πολλές μεγάλες δυνάμεις + όλες πυρηνικές).

[βλ. ΟΙ ΠΡΟΕΔΡΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΤΙΣ ΗΠΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝ ΑΦΕΤΗΡΙΑ. ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ, ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ή ΤΟ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟ; και ΗΠΑ: ΝΕΑ ΣΕΛΙΔΑ. ΤΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΊ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ; Η νίκη του πολίτη; Ποιες προϋποθέσεις των Αμερικανικών στρατηγικών επιλογών που έχουν ως άξονα την έννοια της ισορροπίας εντός του αναδυόμενου πολυπολικού διεθνούς συστήματος].

Πάνω από δύο δεκαετίες μετά την κυκλοφορία του βιβλίου μου «Αμερικανική Εξωτερική Πολιτική, από την Ιδεαλιστική αθωότητα στο πεπρωμένο του έθνους 1776-1994 Τόμος Α» συγγράφεται ο δεύτερος τόμος της διαδρομής των σταθμών και των διαμορφωτικών παραγόντων μετά την Αμερικανική Επανάσταση μέχρι τον 21ο αιώνα.

Ίσως το καλύτερό μου καθότι εστίασα την ερευνητική προσοχή στο αιώνιο ζήτημα των εκλογικευτικών διακηρύξεων ισχύος και του πραγματικού διακυβεύματος.

Εδώ, τόσο στα εσωτερικά όσο και στα διεθνή που συνδέονταν οργανικά: Αφενός η ενδυνάμωση και «επίτευξη» αγγλοσαξονικής συνοχής με εθνοκαθάρσεις και αφετέρου την άνευ προηγουμένου επέκταση τόσο για να ενισχυθεί το νέο κράτος όσο και για να διασφαλιστεί γεωπολιτικά κατά των ευρωπαϊκών αυτοκρατοριών του 18ου και 19ου αιώνα.

Από καιρό το βιβλίο αυτό είναι εξαντλημένο και αναβάλλω την επανέκδοση με ενδεχόμενο να ενοποιήσω τον πρώτο και δεύτερο τόμο που ετοιμάζω.

Τα λέω αυτά για να τονίσω κάτι σημαντικό: Οι διαιρέσεις αυτές στις ΗΠΑ δεν είναι νέες ή πρωτόγνωρες για όσους από εμάς αξιολογικά ουδέτερα και αυστηρά περιγραφικά (δηλαδή απαλλαγμένοι «χρηματοδοτήσεων», ταξιδιών αναψυχής, προπαγανδιστικής διάθεσης και ιδεολογικών κολλημάτων) μελετούμε την γένεση, εξέλιξη και γιγάντωση αυτού του κράτους που εξελίχθηκε σε πρώτη φάση ως η μια από τις δύο υπερδυνάμεις του 20ου αιώνα και σε δεύτερη φάση, σήμερα η συντριπτικά ισχυρότερη ηγεμονική δύναμη του 21 αιώνα.

Στο «Αμερικανική Εξωτερική Πολιτική, από την Ιδεαλιστική αθωότητα στο πεπρωμένο του έθνους 1776-1994» εξετάστηκε πρωτογενώς η έννοια «ιδεαλισμός» μέσα από την Αμερικανική εμπειρία και την κρατική θεμελίωση και μεγέθυνση των ΗΠΑ.

Πριν, σημειώνεται, είχα δημοσιεύσει πολλά κείμενα για τις ΗΠΑ συμπεριλαμβανομένης μιας ογκώδους Αγγλικής μονογραφίας για την Αμερικανική στρατηγική, το Αμερικανικό στρατηγικό δόγμα και τις Ευρωατλαντικές σχέσεις.

Καίριο συμπέρασμα διαχρονικής σημασίας του βιβλίου του 1994 ήταν ότι ιδεαλισμός=φασισμός, εθνοκάθαρση, γενοκτονία και εξεζητημένη / επιτηδευμένη και μεταμφιεσμένη θηριώδης αντιστροφή του πολιτικού πολιτισμού.

Το «Τόμος Α» στο εξώφυλλο σήμαινε ότι αναμένεται ο Τόμος Β για να εξετάσει την διαδρομή των ΗΠΑ υπό το ίδιο πρίσμα μετά το 1917.

Έκτοτε πήρα και συνεχίζω να παίρνω αναρίθμητα γράμματα, μηνύματα αναγνωστών που με ερωτούν που μπορούν να βρουν τον Τόμο Β.

Συνοψίζω λέγοντας ότι ο λόγος που δεν έχει δημοσιευτεί ακόμη δεύτερος τόμος είναι επειδή παρά την προγενέστερη εμπειρία μου με την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ το «Αμερικανική Εξωτερική Πολιτική, από την Ιδεαλιστική αθωότητα στο πεπρωμένο του έθνους 1776-1994» ήταν για εμένα ως ερευνητή μια συγκλονιστική επιστημονική εμπειρία.

Δεν εξεπλάγην βέβαια για το τι αποκρυστάλλωσε η έρευνα πλην τρία πράγματα στερεώθηκαν.

Πρώτον, κατανοήθηκαν πλήρως οι ρίζες της φιλελεύθερης ιδεολογίας ως ιδεαλισμού-διεθνισμού όπως εξελίχθηκε τότε, όπως έγινε προσπάθεια να εφαρμοστεί στην Ευρώπη μετά το 1945 (λειτουργισμός και νεολειτουργισμός).

Κατανοήθηκε έτσι καλύτερα και η παράκρουση της μετακρατικής διεθνιστικής υλιστικής υπερεθνικής ενοποίησης της Ευρώπης κόντρα τον Ντε Γκολ που μιλούσε για μια μετακρατοκεντρική «Ευρώπη των Πατρίδων».

Δεύτερον, έγινε απόλυτα κατανοητή η απόλυτα προπαγανδιστική χρήση της ιδεολογίας αυτής μετά το 1945 με τρόπο που δεν είχε οτιδήποτε να ζηλέψει από την «αντίπαλό της» κομμουνιστική ιδεολογία καθότι αμφότερες ήταν παρωχημένες εκλογικεύσεις που χρησίμευσαν ως σανός για ιθαγενείς κρατών στόχων στο πλαίσιο της ηγεμονικής διαπάλης.

Κοντολογίς, οι αριστεροδεξιοκτλ επικλήσεις είναι αξιοθρήνητα ανυπόστατες και σανός για χρήσιμους ηλίθιους ή προπαγανδιστές.

Τρίτον και κυριότερο, πείστηκα επιστημονικά και πρωτογενώς ότι οι ΗΠΑ παρά την φοβερή απόκτηση ισχύος τον 20 αιώνα δεν έχει ακόμη σταθεροποιήσει μια εδραία πολιτική ανθρωπολογία, τουτέστιν, πιο συγκεκριμένα, το εσωτερικό ανθρωπολογικό της περιβάλλον είναι τόσο πολύ διαφοροποιημένο ούτως ώστε να εξελιχθεί σε κοσμοθεωρητική διαφοροποίηση σε βαθμό πολιτικής/κοσμοθεωρητικής σχιζοφρένειας.

Οι (WASPS–White, agglosaxon and protestant) που αποτελούσαν την συντριπτική πλειονότητα των Αμερικανών πολιτικών ελίτ και των συνοδοιπόρων –κυρίως μεταναστών από την Ευρώπη που τάχιστα εντάσσονταν στους WASPS κατόρθωσαν μεν μέσα σε ενάμιση αιώνα να «επιτύχουν» την μεγαλύτερη εδαφική επέκταση όλων των εποχών, πλην η εξουσία τους εδράζεται πάνω σε σαθρά θεμέλια.

Ναι μεν, επιπλέον, αυτό το εύθραυστο εποικοδόμημα διαθέτει πανίσχυρη εξουσία επειδή την τρέφουν τα λάφυρα μιας ηγεμονικής θέσης που επιτρέπει άντληση πλουτοπαραγωγικών πόρων από όλο τον πλανήτη, πλην τα κομμάτια της είναι συγκολλημένα και στερημένα επαρκών οντολογικών δεσμών που απαιτεί μια στέρεη εθνική «συγκρότηση και συγκράτηση»

Πριν παραθέσω το ενδιαφέρον ειδησεογραφικό σχόλιο που περιγράφει την σύγκρουση μεταξύ του αντί-συμβατικού νέου προέδρου και της απερχόμενης μπερδεμένης ηγεσίας της οποίας ηγείτο ένας μαύρος, τρεις ακόμη «γνωστές» και συναφείς επισημάνσεις:

Οι ΗΠΑ μισό περίπου αιώνα μετά την Επανάσταση επεκτάθηκαν εκτοπίζοντας όχι μόνο τους αυτόχθονες Ινδιάνους (εκτελέστηκε μια από τις μεγαλύτερες εθνοκαθάρσεις / γενοκτονίες όλων των εποχών) είχε «επιτύχει» επέκταση και εθνοκάθαρση νότια.

Οι μισές σημερινές Ηνωμένες Πολιτείες είναι εδαφικά το μισό περίπου Μεξικό της δεκαετίας του 1840.

Οι Λατινοαμερικανοί που εκτοπίστηκαν, όμως, επανήλθαν ως λαθρο(;)μετανάστες σε βαθμό που πλέον είναι πλειονότητα σε μερικές πολιτείες.

Από ό,τι γνωρίζω, μια πολιτεία έχει δικαίωμα να αποσχισθεί εάν το ψηφίσουν οι πολίτες της ενώ ένα άλλο κράτος μπορεί να συμμετάσχει στην Ομοσπονδία εάν το θελήσει.

Οι μαύροι, πολλές πλέον δεκαετίες, μπορεί στην αρχή να χαριεντίζονταν για την προεδρική μεταμφίεση του Ομπάμα πλην παραμένουν φτωχοί, να μεν ψηφίζουν εδώ και μερικές δεκαετίες πλην ο ρατσισμός δεν εξαλείφεται εύκολα αν μπορεί να εξαλειφθεί και χωρίς να έχουν ξεχάσει τις καταγωγικές τους ρίζες και την διαδρομή του φαινομένου της δουλείας, είναι διάσπαρτοι σε όλη την Αμερική.

Το Αμερικανικό «στρατιωτικό, βιομηχανικό, κρατικό σύμπλεγμα» για το οποίο μίλησε ένας μεταπολεμικός πρόεδρος σε στιγμές ειλικρίνειας, δεν είναι πλέον το ίδιο.

Συμπέρασμα:

Παιχνίδια με την φωτιά είναι οι τακτικισμοί του απερχόμενου προέδρου Ομπάμα, η εξουσία του νέου προέδρου Τραμπ θα είναι ένα στοίχημα (τόσο εσωτερικά όσο και στην διεθνή πολιτική) και η συνοχή του Αμερικανικού κράτους δεν είναι δεδομένη.

Είναι στοιχήματα για την κοινωνία, την πολιτική ηγεσία και τους «επιστήμονες» ή επιστήμονες που εμπλέκονται επιστρατευμένα.

Για πράγματα που είναι καταμαρτυρούμενα γεγονότα, έγραψε ο αείμνηστος Παναγιώτης Κονδύλης δεν χρειάζονται υψιτενείς θεωρίες.

Ας παρατηρήσει κανείς τι έγινε στην Αλαμπάμα πριν λίγα χρόνια όταν είχαμε ηλεκτρικό black out (λεηλατήθηκε η πόλη και χρειάστηκε να επέμβει ο στρατός) και τι συμβαίνει όποτε θερμόαιμοι αστυνομικοί δολοφονούν ένα μαύρο «ταραξία» ή ταραξία.

Τουτέστιν: Χρειάζεται πολύ σκέψη και πολύ έρευνα για το πώς θα κινηθεί ο Τόμος Β του προαναφερθέντος βιβλίου και η καθυστέρησή του δικαιολογημένη … Το τι «συγκροτεί και συγκρατεί τα κράτη και τον κόσμο» (υπότιτλος του «Κοσμοθεωρία των Εθνών») δεν μπορεί να απαντηθεί εύκολα (και μάλλον είναι αναπάντητο ερώτημα).

Στην πολιτική θεωρία του διεθνούς συστήματος πρέπει να αποφεύγονται οι προβλέψεις, να μελετώνται μόνο οι προσανατολισμοί και οι προϋποθέσεις (εντός αυτών των προσανατολισμών και στα περιβάλλοντα πεδία) και κυρίως κανείς να μην παρασύρεται από τις συνειδητές ή ανεπίγνωστες αξιοθρήνητες επιστημονικά μεταμφιεσμένες προπαγάνδες και ή γνώμες, και ή επιστρατεύσεις και ή «ιδεολογικές» εκλογικεύσεις.

Όπως επισημάναμε στις δύο παρεμβάσεις μετά την εκλογή του νέου προέδρου το μεγάλο στοίχημα της διπλωματίας των ΗΠΑ τις επόμενες δεκαετίες ως η ισχυρότερη δύναμη είναι η ορθολογιστική διαχείριση της ισορροπίας δυνάμεων εν μέσω καταιγιστικών ανακατανομών ισχύος λόγω ανάδυσης του πολυπολικού συστήματος.

Ένα είναι σίγουρο, χειρότερη πολιτική εξουσία από τους προηγούμενους προέδρους των ΗΠΑ δεν μπορεί να υπάρξει.

«Χειρότερη» με την έννοια του ελλείμματος στρατηγικού ορθολογισμού και κατανόησης του γεγονότος πως εν μέσω πολλών πλέον δυνάμεων και μάλιστα πυρηνικών τα αξιώματα του Θουκυδίδη απαιτείται να βρίσκονται στο τραπέζι των προέδρων, με σωστή όμως κατανόησή τους και όχι εκλογικευτικά επεκτατική όπως οι νεοφιλελεύθερες εξουσίες της μέχρι σήμερα μεταψυχροπολεμικής εποχής.

Τέλος, οι ΗΠΑ πέραν άλλων κριτηρίων είναι πολύ σημαντική για όλα τα υπόλοιπα κράτη ιδιαίτερα τα λιγότερο ισχυρά του λεγόμενου «δυτικού κόσμου».

Για την Ελλάδα όπως και άλλα κράτη το στοίχημα ήταν και είναι πάντα το πως οι ασύμμετρες σχέσεις ισχύος θα υιοθετούνται σωστές στρατηγικές που θα επιτυγχάνουν συμμετρία συμφερόντων.

Είναι η θεωρία πελατειακών σχέσεων για την οποία έχουμε γράψει ξανά και δεν χρειάζεται να επανέλθουμε. Βλ. «Πελατειακές σχέσεις» (patron-clientrelations) μεταξύ ισχυρών και λιγότερο ισχυρών κρατών στο σύγχρονο… και ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΗΝ ΤΡΕΧΟΥΣΑ ΣΥΓΚΥΡΙΑ. «Πελατειακές σχέσεις» («patron-clientrelations»)…  .

Το πιο επείγον βέβαια ζήτημα είναι η επιπολαιότητα με την οποία οι νεοέλληνες κινούνται όσον αφορά το Κυπριακό Ζήτημα και την πιθανή διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και ρίξιμό της μέσα στο κοχλάζων τουρκικό καζάνι.

Την στιγμή μάλιστα που λόγω πολιτικών εξελίξεων στις ΗΠΑ και στις σχέσεις των δυνάμεων απαιτείτο περισυλλογή, προσεκτικά βήματα, χάραξης στρατηγικής με νέα δεδομένα και διαρκή συνεκτίμηση κάθε γεγονότος.