Για “εσωτερική κατανάλωση” οι αναφορές Ερντογάν στη Συνθήκη της Λωζάνης

Με σοβινιστική και συνάμα αντικεμαλική ρητορική για “εσωτερική κατανάλωση” από το τουρκικό κοινό (του) ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αμφισβήτησε τη Συνθήκη της Λωζάνης, την οποία συνέδεσε ως προς τις συνέπειές της με το εναντίον του αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου.

Με το βλέμμα στραμμένο κυρίως στο εσωτερικό της Τουρκίας, ο κ. Ερντογάν μετά τον απηνή διωγμό που έχει εξαπολύσει κατά των οπαδών του ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν, φαίνεται τώρα να στοχοποιεί και τους κεμαλιστές αντιπάλους του, κατηγορώντας το κεμαλικό καθεστώς ότι παρέδωσε το νησιά στην Ελλάδα το 1923.

«Δώσαμε τα νησιά (του Αιγαίου) μέσω της Συνθήκης της Λωζάνης» υποστήριξε ο πρόεδρος της Τουρκίας και επέκρινε την τουρκική ηγεσία που μετείχε στις συνομιλίες και υπέγραψε την εν λόγω Συνθήκη.

Μιλώντας σε περιφερειακούς διοικητές της χώρας του, σημείωσε ότι η Τουρκία ζημιώθηκε από τη συμφωνία του 1923:

«Το 1920 μας έδειξαν τη Συνθήκη των Σεβρών για να μας πείσουν το 1923 για τη Συνθήκη της Λωζάννης. Και κάποιοι προσπάθησαν να μας το παρουσιάσουν αυτό ως νίκη. Με τη Συνθήκη της Λωζάνης δώσαμε στους Έλληνες τα νησιά, που αν φωνάξεις από τις ακτές του Αιγαίου, θα ακουστείς απέναντι. Είναι αυτό νίκη;».

Μάλιστα, συνέχισε λέγοντας: «Όσοι έκατσαν (σ.σ.: ο Ισμέτ Ινονού, ο Ριζά Νουρ και Χασάν Μπέης) στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων στη Λωζάνη, δεν εκμεταλλεύτηκαν τη συνθήκη αυτή. Και επειδή αυτοί δεν την εκμεταλλεύτηκαν, δυσκολευόμαστε σήμερα εμείς».

Ο κ. Ερντογάν ισχυρίστηκε ακόμη ότι με την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου, σε συνδυασμό με την τρομοκρατία, έγινε μια κεκαλυμμένη προσπάθεια κατοχής της Τουρκίας από εξωτερικές δυνάμεις που επιβουλεύονται τη χώρα και συμπλήρωσε: «Αν αυτό το πραξικόπημα πετύχαινε, θα βρισκόμασταν σε μια κατάσταση ανάλογη με εκείνη της Συνθήκης των Σεβρών».

Για την Ιστορία, η Συνθήκη της Λωζάννης υπογράφτηκε στις 24 Ιουλίου 1923 και έθεσε τα σύνορα της σύγχρονης Τουρκίας. Καταργούσε τη Συνθήκη των Σεβρών, που είχε υπογραφεί τρία χρόνια νωρίτερα, η οποία είχε γίνει δεκτή από τον τελευταίο σουλτάνο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, αλλά απορρίφθηκε από το κίνημα των Νεότουρκων και τον Μουσταφά Κεμάλ.

Στην Αθήνα, διπλωματικές πηγές σχολιάζοντας τις δηλώσεις Ερντογάν σημείωσαν: «Η Συνθήκη της Λωζάννης και όλο το Διεθνές Δίκαιο είναι όντως μία πραγματικότητα στον πολιτισμένο κόσμο, την οποία κανείς, ούτε η Άγκυρα, μπορεί να αγνοήσει και όλοι οφείλουν να σέβονται. Όσο οδυνηρό και αν τους φαίνεται αυτό».

Οι ίδιες διπλωματικές πηγές κρίνουν ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έκανε αυτές τις δηλώσεις για εσωτερική κατανάλωση, “σαν να λέει ένας δικός μας πολιτικός άνδρας ότι το 1922 θα μπορούσαμε να είχαμε γλιτώσει την καταστροφή στη Μικρά Ασία και αυτό να ερμηνευόταν από την τουρκική πλευρά ως δήλωση ότι αμφισβητούμε τη συνθήκη της Λωζάνης”.

Ο επικεφαλής των ευρωβουλευτών της Ν.Δ. -και πρόεδρος της Μικτής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ε.Ε. – Τουρκίας- Μανώλης Κεφαλογιάννης χαρακτήρισε «ανιστόρητες, προκλητικές και επικίνδυνες» τις δηλώσεις Ερντογάν.

Το ΚΚΕ τόνισε πως οι δηλώσεις Ερντογάν «είναι επικίνδυνες και προκλητικές, εντάσσονται στη συστηματική προσπάθεια της τουρκικής ηγεσίας να αμφισβητεί τα νησιά του Αιγαίου και γενικότερα τα σύνορα και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, να εγείρει θέμα “γκρίζων ζωνών”».

Το Ποτάμι σημείωσε τις εσωτερικές στοχεύσεις των δηλώσεων Ερντογάν και κάλεσε την Τουρκία «να μην κάνει σκέψεις για δημιουργία νέας εστίας κρίσης με την αμφισβήτηση ενός διεθνούς κειμένου που ρύθμισε το θέμα των ίδιων των συνόρων της και των μειονοτήτων».

Τέλος, η Ένωση Κεντρώων παρατήρησε ότι «απώτερος σκοπός του Τούρκου προέδρου είναι η διχοτόμηση του Αιγαίου, η αμφισβήτηση της ελληνικότητας των νησιών».

Όπως εκτίμησε ο Τούρκος διεθνολόγος, καθηγητής Μπασκίν Οράν, «ο Ερντογάν, μπροστά στον πανικό του, άρχισε τις εθνικιστικές προκλήσεις».