Wall Street Journal: Το πραγματικό δράμα της Ελλάδας δεν είναι το χρέος

Το σημείο εκκίνησης για οποιαδήποτε συζήτηση είναι να αναγνωρίσουμε ότι το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για τα προβλήματα της Ελλάδας φέρει η ίδια η Ελλάδα, η οποία στις δεκαετίες πριν από την κρίση υιοθέτησε ένα καταστροφικά μη βιώσιμο οικονομικό μοντέλο το οποίο και δεν αρνήθηκε ποτέ να αλλάξει.

Αυτό αναφέρει σε νέο του άρθρο ο αναλυτής της Wall Street Journal, Simon Nixon, ο οποίος τονίζει ότι το πραγματικό δράμα της Ελλάδας είναι οι μεταρρυθμίσεις και όχι το χρέος.

Σίγουρα, έγιναν λάθη στο σχεδιασμό της πρώτης διάσωσης της χώρας: Θα ήταν καλύτερο για την Ελλάδα, αν όχι η ευρωζώνη, αν το δημόσιο χρέος είχε αναδιαρθρωθεί το 2010 και όχι το 2012.

Και είναι αλήθεια ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι του προγράμματος είναι απαιτητικοί, όπως πάντα είναι όταν μια χώρα είναι υποχρεωμένη να βασιστεί στους φορολογούμενους άλλων χωρών για να εξυπηρετήσει τα χρέη της και να χρηματοδοτήσεi το κράτος της.

Αλλά η Ελλάδα είχε πάντα την πλήρη κυριαρχία για να διαλέξει πώς θα φτάσει αυτούς τους στόχους, και ένα μεγάλο μέρος της καταστροφής που έχει πηγάζει από το πώς οι διαδοχικές κυβερνήσεις ασκούσαν τη διακυβέρνηση.

Για πολλές δεκαετίες, οι ελληνικές κυβερνήσεις από αριστερά και δεξιά δημιούργησαν ένα γενναιόδωρο κράτος πρόνοιας και προστασίας σε ένα ευρύ φάσμα ομάδων συμφερόντων, η χρηματοδότηση των οποίων έγινε μέσω ενός απερίσκεπτου δανεισμού και με την επιβολή ολοένα και υψηλότερων φόρων σε μια ολοένα και στενότερη βάση φορολογουμένων.

Όταν ξέσπασε η κρίση, η Αθήνα δεν εγκαταλείψει αυτό το μοντέλο.

Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι είχαν ως προτεραιότητα την προστασία των θέσεων εργασίας στο δημόσιο τομέα και των μισθών εις βάρος των δαπανών για εξοπλισμό και φάρμακα στα νοσοκομεία ή τη διατήρηση των ζωτικών υποδομών.

Επίσης, επέμειναν στη διατήρηση ενός συνταξιοδοτικού συστήματος το οποίο παρέχει συντάξεις υψηλότερες από ό, τι στη Γερμανία.

Διατήρησαν ένα φορολογικό σύστημα που απαλλάσσει ένα εκπληκτικό 55% των εργαζομένων (σε σύγκριση με το 2% στην Ιρλανδία και το 4% στην Πορτογαλία) εις βάρος των επιχειρήσεων που δημιουργούν θέσεις εργασίας.

Τα μεγαλύτερα θύματα αυτών των επιλογών ήταν οι νέοι, οι οποίοι έπρεπε να υπομείνουν τα υπερβολικά επίπεδα ανεργίας.

Οι πιστωτές της Ελλάδα αναγνώρισαν αυτό το πρόβλημα εδώ και πολύ καιρό.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, όταν κατάρτισαν το δεύτερο πρόγραμμα διάσωσης το 2012, προσπάθησαν να περιορίσουν την κρίση στην Ελλάδα πάνω από τις πολιτικές επιλογές.

Επέμειναν ότι ο μόνος ρεαλιστικός τρόπος μέσω του οποίου η χώρα θα μπορούσε να θέσει σε μια ισορροπία τα δημοσιονομικά της ήταν να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα.

Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, οι πιστωτές έχουν προσπαθήσει να αναγκάσουν τις ελληνικές κυβερνήσεις για την υλοποίηση των δεσμεύσεων αυτών, χρησιμοποιώντας το μοναδικό μέσο πίεσης που διαθέτουν πάνω από την Αθήνα: την ικανότητά τους να παρακρατούν τα κεφάλαια διάσωσης, θέτοντας τη χώρα σε κίνδυνο μιας άτακτης χρεοκοπίας.

Ωστόσο, ακόμη και αυτή η πίεση δεν ήταν σε θέση να πείσει την Αθήνα να αλλάξει πορεία.

Το σημερινό αδιέξοδο είναι η συνέχιση της ίδιας σύγκρουσης που οδήγησε στην πτώση της προηγούμενης συντηρητικής κυβέρνησης, σε δύο γενικές εκλογές και το δημοψήφισμα του περασμένου έτους.

Αντιμέτωποι με το έλλειμμα του προϋπολογισμού που πηγάζει από προηγούμενες πολιτικές της, η Αθήνα έχει επιμείνει για άλλον ένα γύρο των φορολογικών αυξήσεων.

Η διαφορά αυτή τη φορά είναι ότι ένας από τους κύριους πιστωτές στην Ελλάδα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, αρνείται να υπογράψει το σχέδιο.

Δεν πιστεύουν ότι οι προτεινόμενες πολιτικές θα οδηγήσουν σε δημοσιονομικό πλεόνασμα 3,5%.

Σε αυτό το πλαίσιο, η συζήτηση για την ελάφρυνση του χρέους είναι ένα θέμα δεύτερης τάξης.

Κανείς δεν σκέφτεται αν το χρέος της Ελλάδας είναι βιώσιμο, παρά μόνο υπό τις πιο αισιόδοξες παραδοχές.

Κανείς δεν σκέφτεται αν η Αθήνα μπορεί να αποπληρώσει τα χρέη της τα επόμενα χρόνια.

Κανείς δεν σκέφτεται αν η Ελλάδα θα μπορεί να χρηματοδοτηθεί στην αγορά.

Το μοναδικό όφελος για την Αθήνα είναι μια συμβολική πολιτική βραβείου, ενώ θα επιτρέψει και στο ΔΝΤ να δανείσει μια χώρα που μπορεί να ανακτήσει την πρόσβαση στην αγορά μέχρι το τέλος του προγράμματος.

Ένα αποτέλεσμα όμως που φαίνεται εξαιρετικά απίθανο, χωρίς σαφήνεια πάνω στο μακροπρόθεσμο χρέος.

Αλλά ενώ οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης αυτή την εβδομάδα συμφώνησαν να ξεκινήσουν τις συζητήσεις για την ελάφρυνση του χρέους, θα πρέπει να περιμένουμε για το αν η Ελλάδα υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της για μεταρρυθμίσεις.

Το πραγματικό δράμα παραμένει η συνεχιζόμενη τετραετής αντιπαράθεση πάνω στις μεταρρυθμίσεις, που δεν μπορεί παρά να καταλήξει με δύο τρόπους: Είτε η Ελλάδα θα πρέπει επιτέλους να συμφωνήσει να εγκαταλείψει το αποτυχημένο οικονομικό μοντέλο της, ή η Γερμανία πρέπει να εγκαταλείψει την εμμονή της για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα διάσωσης, επιτρέποντας έτσι στην ευρωζώνη να δώσει στην Αθήνα αρκετά χρήματα.

Η εναλλακτική λύση είναι μια άλλη εξουθενωτική Ελληνική κρίση χρέους, εν μέσω του βρετανικού δημοψηφίσματος.