Economist: Εγκλωβισμένη στην παγίδα του Ερντογάν η Ευρώπη

Κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου η Τουρκία ήταν ένα από τα προπύργια της Ευρώπης απέναντι στα σοβιετικά στρατεύματα και τώρα μετατρέπεται στο όριο της Ευρώπης απέναντι στις προσφυγικές μάζες από την Μ. Ανατολή.

Η συμφωνία όμως στο περίγραμμα της οποίας, όμως, συμφώνησαν ο Τούρκος πρωθυπουργός και οι Ευρωπαίοι ηγέτες στην Σύνοδο Κορυφής της 7ης Μαρτίου 2016 είναι πολιτικά, νομικά, και ηθικά προβληματική υποστηρίζει σε άρθρο του το Economist.

Η Τουρκία συμφώνησε να δέχεται πίσω τους ανθρώπους που φεύγουν από τις ακτές της προς την Ελλάδα και η Ευρώπη υποσχέθηκε πολύ περισσότερα πράγματα: χρήματα, μετεγκετάσταση πολλών προσφύγων από την Τουρκία, διευκόλυνση στη χορήγηση βίζας και αναθέρμανση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας στην ΕΕ.

Τα πράγματα γίνονται χειρότερα εκτιμά το Economist, από την συμπεριφορά του ίδιου του Τούρκου προέδρου που γίνεται ολοένα και πιο αυταρχική.

Παρόλα αυτά, η Ευρώπη κάνει το σωστό προχωρώντας σε συμφωνία με την Τουρκία: θα ελέγξει τις χαοτικές προσφυγικές ροές, θα διασώσει το σύστημα ασύλου της Ευρώπης και θα βαφτίσει την Τουρκία φύλακα των πυλών της Ευρώπης κρατώντας την διαρκώς πιο κοντά της.

Νομικοί, οργανώσεις δικαιωμάτων και ο ΟΗΕ αμφισβητούν ήδη την νομιμότητα της συμφωνίας όσον αφορά τις μαζικές απελάσεις που θα γίνουν στη βάση του ότι η Ευρώπη θα θεωρήσει «ασφαλή χώρα» για όσους αιτούνται άσυλο την Τουρκία.

Παρά την γενναιοδωρία που η Άγκυρα έχει δείξει στους πρόσφυγες από τη Συρία, επισήμως η Τουρκία εφαρμόζει τη συνθήκη του 1951 για τους πρόσφυγες μόνο για όσους προέρχονται από εμπόλεμες ζώνες ή διώκονται στην Ευρώπη.

Αν η Τουρκία δεν αναβαθμίσει στα διεθνή στάνταρ το σύστημα ασύλου της, η ΕΕ θα πρέπει να εγκαταλείψει την προοπτική αυτή μαζικών ..επανεισδοχών.

Αλλιώς θα πρέπει η Ευρώπη να δείξει μεγαλύτερη γενναιοδωρία προς τους πρόσφυγες αν και μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να μπορεί να συμφωνήσει στο πως θα τους κατανείμει στο έδαφός της.

Αμφισβητούμενη είναι και η πρόβλεψη για την διευκόλυνση στη χορήγηση βίζας προς τους Τούρκους υπηκόους.

Η Τουρκία δεν πληροί ακόμη πολλές από τις 70 προϋποθέσεις που θέτει η ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης βιομετρικών στοιχείων, για την ελεύθερη χορήγηση βίζας.

Και μπορεί η συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας να μειώσει τις μεταναστευτικές – προσφυγικές ροές από Συρία, Αφγανιστάν και άλλες χώρες αλλά θα απελευθερώσει τη μετανάστευση από την Τουρκία στην ΕΕ.

Το πιο δύσκολο κομμάτι της συμφωνίας αυτής είναι το ζήτημα του «ξεπαγώματος» κεφαλαίων της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας στην ΕΕ.

Ακόμη και οι πιο στενοί φίλοι της Άγκυρας δεν μπορούν να ισχυριστούν ότι πληροί τα δημοκρατικά στάνταρ που είναι απαραίτητα για ν’αρχίσουν ενταξιακές διαπραγματεύσεις, πόσο μάλλον η οποιαδήποτε συζήτηση για να γίνει μέλος της ΕΕ.

Ο πρόεδρος Erdogan δεν θα εκτιμήσει διόλου την πίεση και τον στενό έλεγχο υπό τον οποίο θα βρεθεί προκειμένου να γίνει η Τουρκία μέλος της ΕΕ.

Η ΕΕ, από την άλλη, στο συγκεκριμένο θέμα, εκτιμά ο Economist, μπορεί να απαντήσει με μπλόφα στην μπλόφα της Άγκυρας: να «ανοίξει» τα δύο ενταξιακά κεφάλαια που ο Τούρκος πρόεδρος θέλει να αποφύγει κατά κύριο λόγο και δεν είναι άλλα από τα κεφάλαια 23 και 24 περί δικαιοσύνης και περί κράτους δικαίους.

Θα πρέπει επίσης να πιέσει περισσότερο την Τουρκία να στηρίξει θετικά τις διαπραγματεύσεις για την επανένωση της Κύπρου.

Εν κατακλείδι, σημειώνει το άρθρο, οι Ευρωπαίοι πρέπει να αντιμετωπίσουν δύο πραγματικότητες. Καταρχήν, με το ότι δεν μπορούν ν’ αλλάξουν τη γεωγραφία: χρειάζονται την Τουρκία επειδή βρίσκεται ανάμεσα στην Ευρώπη και σε μεγάλο μέρος της Ευρασίας.

Κατά δεύτερον, δεν μπορούν να σφραγίσουν τα σύνορά τους: η μοναδική εναλλακτική στο χάος είναι ένα δίκαιο σύστημα μετανάστευσης, με τάξη, από το οποίο θα ωφεληθεί κυρίως η Ευρώπη και αυτοί που προσπαθούν να γλιτώσουν από τον πόλεμο.

Η προτεινόμενη συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας δεν είναι καλή και είναι και περίπλοκη αλλά είναι η καλύτερη επιλογή της Ευρώπης, καταλήγει το άρθρο του Economist.