Τι αλλάζει η κυβέρνηση στον έλεγχο «πόθεν έσχες»

Τροπολογία η οποία θα επιφέρει ουσιαστικές αλλαγές στον έλεγχο των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης, των γνωστών δηλώσεων «πόθεν έσχες», αναμένεται να καταθέσει η κυβέρνηση στη Βουλή.

Αυτό προκύπτει από έγγραφο του αναπληρωτή υπουργού Δικαιοσύνης Δημήτρη Παπαγγελόπουλου, που διαβιβάστηκε στη Βουλή μετά από ερώτηση έξι βουλευτών της ΝΔ, η οποία αφορούσε τα πόθεν έσχες μελών του υπουργικού συμβουλίου. Από το έγγραφο καθίσταται σαφές, ότι για τους περισσότερους από υπόχρεους, η κυβέρνηση αναθέτει εκ νέου την παραλαβή και τον έλεγχο των δηλώσεών τους, στη Μονάδα Γ΄ της Αρχής Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας, και Ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης.

«Με το Ν. 4281/2014, η προηγούμενη κυβέρνηση επέλεξε να αφαιρέσει από τις αρμοδιότητες της Ανεξάρτητης Αρχής Καταπολέμησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας, το σύνολο των υπόχρεων προσώπων που υπάγονταν στον έλεγχο αυτής, και υπήγαγε όλες τις κατηγορίες υπόχρεων σε δήλωση περιουσιακής κατάστασης σε μια Επιτροπή της Βουλής, η οποία δεν λειτούργησε έως την 4.8.2015», αναφέρει ο κ. Παπαγγελόπουλος στο απαντητικό του έγγραφο που διαβιβάστηκε στη Βουλή.

Στο ίδιο έγγραφο, ο κ. Παπαγγελόπουλος ενημερώνει τους βουλευτές που είχαν καταθέσει την ερώτηση, ότι «η παρούσα κυβέρνηση, με απόλυτη προσήλωση στο στόχο της διαφανούς λειτουργίας και ελέγχου των περιουσιακών δηλώσεων των υπόχρεων, θα προβεί εντός του επόμενου δεκαήμερου, σε κατάθεση τροπολογίας για την επιστροφή στην Ανεξάρτητη Αρχή Καταπολέμησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, της πλειοψηφίας των κατηγοριών υπόχρεων προσώπων και επιπλέον, επέλεξε να ενισχύσει την Επιτροπή της Βουλής, την οποία όρισε σε εννεαμελή από επταμελή, με ορισμό δύο επιπλέον μελών, δηλαδή, το Συνήγορο του Πολίτη και Σύμβουλο Επικρατείας, πρόσωπα τα οποία δεν υπόκεινται σε πολιτική επιρροή και παρέχουν τα εχέγγυα για μεγαλύτερη ανεξαρτησία, αντικειμενικότητα και αποτελεσματικότητα ελέγχου».

Την ερώτηση είχαν καταθέσει οι βουλευτές Άννα Καραμανλή, Μαρία Αντωνίου, Κώστας Κατσαφάδος, Φωτεινή Αραμπατζή, Γιώργος Γεωργαντάς και Ελευθέριος Αυγενάκης. Οι βουλευτές ανέφεραν ότι έχουν ανακύψει ερωτήματα για τα πόθεν έσχες δύο μελών του υπουργικού συμβουλίου, διατύπωναν τη γνώμη ότι αυτά «δεν συμβαδίζουν με τα περί ηθικού πλεονεκτήματος της αριστεράς» και ζητούσαν να ενημερωθούν ποιες ενέργειες θα γίνουν στην κατεύθυνση της διαφάνειας.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τροπολογία για το πόθεν έσχες βρίσκεται ήδη στο τελικό στάδιο της επεξεργασίας της – και την ευθύνη για το νέο νομοθετικό πλαίσιο έχει ο αναπληρωτής υπουργός Δημήτρης Παπαγγελόπουλος και η Γενική Γραμματεία για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς.

Καλά ενημερωμένες πηγές επισημαίνουν ότι, μετά την θέση σε ισχύ του νόμου 4281/2014, με τον οποίο αναδιαρθρώθηκε ριζικά η δομή του νόμου 3213/2003, διαπιστώθηκε άμεσα η δυσλειτουργία της καθιέρωσης Επιτροπής της Βουλής για τον έλεγχο δεκάδων χιλιάδων δηλώσεων απολύτως ετερόκλητων περιπτώσεων. Ως εκ τούτου, κρίθηκε απαραίτητη η επαναφορά της αρμοδιότητας της εποπτείας των πόθεν έσχες των περισσότερων υπόχρεων στην προαναφερθείσα «Μονάδα Γ’».

Η εν λόγω μονάδα θεωρείται σήμερα ως η ικανότερη Αρχή για την παραλαβή και τον έλεγχο των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης, ενώ η ανεξαρτησία και η δυνατότητα άμεσης ενεργοποίησής της, την καθιστά το πλέον κατάλληλο σώμα για την επίτευξη του στόχου του ελέγχου των δηλώσεων, με βάση τα κριτήρια που καθορίζει ο νόμος.

Κατά πληροφορίες, απαραίτητη κρίνεται την ίδια ώρα η διατήρηση της Επιτροπής Ελέγχου Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης της Βουλής με σημαντικό, ωστόσο, περιορισμό των δηλώσεων τις οποίες παραλαμβάνει: Το επικρατέστερο, ως αυτή την ώρα σενάριο, είναι να παραλαμβάνει η εν λόγω Επιτροπή, μόνο τα «πόθεν έσχες» του Πρωθυπουργού, των αρχηγών των πολιτικών κομμάτων που εκπροσωπούνται στο Εθνικό ή το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, (καθώς και όσων κομμάτων λαμβάνουν κρατική χρηματοδότηση), των υπουργών, των αναπληρωτών υπουργών και των υφυπουργών, των βουλευτών και των ευρωβουλευτών και όσων διαχειρίζονται τα οικονομικά των πολιτικών κομμάτων που εκπροσωπούνται στο εθνικό ή το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς και όσων λαμβάνουν κρατική χρηματοδότηση.

Για την ενίσχυση της αμεροληψίας της Επιτροπής, κρίθηκε σκόπιμη η ένταξη σε αυτήν, δύο ακόμη προσώπων: ενός Συμβούλου της Επικρατείας και του Συνηγόρου του Πολίτη. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, τα μη κοινοβουλευτικά μέλη της Επιτροπής αυξάνονται σε έξι πρόσωπα αυξημένου θεσμικού κύρους, έναντι μόνο τριών μελών του Κοινοβουλίου. Η διατήρηση των μελών του Κοινοβουλίου στην συγκεκριμένη Επιτροπή, γίνεται προκειμένου να μην δημιουργείται συνταγματική ανακολουθία με ολόκληρο το πλέγμα των συνταγματικών και λοιπών νομοθετικών διατάξεων, που διασφαλίζουν την πλήρη ανεξαρτησία της Βουλής, ως το κορυφαίο δημοκρατικό όργανο της Πολιτείας.

Η τροπολογία που οδεύει προς τη Βουλή θα εισάγει νέο καθεστώς και θα «επεκτείνει» την έννοια των περιουσιακών στοιχείων που θα πρέπει εφεξής να περιλαμβάνονται στη δήλωση πόθεν έσχες: Πλέον, οι υπόχρεοι θα πρέπει να δηλώνουν το περιεχόμενο των τραπεζικών τους θυρίδων, αλλά και τα εκτός πιστωτικών ή άλλων ιδρυμάτων φυλασσόμενα μετρητά, τιμαλφή και πολύτιμα είδη, πολύτιμα μέταλλα ή πολύτιμους λίθους – και γενικά, οτιδήποτε φυλάσσεται οπουδήποτε πλην των θυρίδων.