Ο ώμος είναι η άρθρωση στην οποία συνδέεται το άνω άκρο με τον κορμό. Συγκεκριμένα το πάνω μέρος του βραχιονίου οστού συνδέεται με το οστό της ωμοπλάτης.
Το άνω μέρος του βραχιονίου οστού έχει σχήμα σφαιρικό (ονομάζεται κεφαλή) και θηλυκώνει σε μια υπόκοιλη επιφάνεια του οστού της ωμοπλάτης που λέγεται ωμογλήνη. Με αυτόν τον τρόπο είναι δυνατή η κίνηση του άνω άκρου προς όλες τις κατευθύνσεις σε σχέση με τον κορμό.
Ο ώμος είναι μία πολύ σύνθετη και ενδιαφέρουσα άρθρωση. Σε αντίθεση με τις περισσότερες αρθρώσεις η σταθερότητα του ώμου εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την μυική λειτουργία.
Οι μυς του ώμου συνεργάζονται απόλυτα μεταξύ τους και με ένα ειδικό ρυθμό που ονομάζεται ως «Ωμοβραχιόνιος Ρυθμός».
Το βασικότερο ρόλο σε αυτό τον ρυθμό «παίζουν» οι στροφείς μυς του Ώμου.
Οι στροφείς μύες του ώμου είναι μια ομάδα μυών οι οποία ξεκινούν από την ωμοπλάτη και καταλήγουν στο βραχιόνιο οστό. Συλλογικά οι στροφείς μύες προσφέρουν σταθερότητα στην άρθρωση του ώμου και βοηθούν στην ανύψωση και στις στροφικές κινήσεις του. Οι τέσσερις μύες του στροφικού πετάλου είναι οι εξής :
Υπερακάνθιος
Υπακάνθιος
Υποπλάτιος
Μικρός στρογγύλος
Κατά την διάρκεια της σύσπασης τους τάση μεταφέρεται στους τένοντες που τους συνδέουν με το βραχιόνιο οστό. Όταν η τάση αυτή είναι υπερβολική τότε οι τένοντες αυτοί τραυματίζονται . Έτσι συμβαίνει μερική ή ολική ρήξη των μυών που αναφέρθηκαν παραπάνω. Από όλους πιο επιρρεπής είναι ο υπερακάνθιος.
Αιτιολογία:
Οι ρήξεις του στροφικού πετάλου διακρίνονται σε οξείες ή τραυματικές και σε εκφυλιστικές.
Οξείες ή τραυματικές: Γίνονται μετά από πτώση και στήριξη σε τεντωμένο χέρι ή μετά από άρση μεγάλου βάρους σε συνδυασμό με κάποια απότομη κίνηση ή απώλεια της στήριξης.
Εκφυλιστικές: H πλειονότητα αυτών των ρήξεων είναι αποτέλεσμα εκφύλισης των τενόντων, η οποία εκφύλιση λαμβάνει χώρα σταδιακά (συνήθως σε διάρκεια πολλών ετών) και με επαναλαμβανόμενες φορτίσεις.
Συμπτώματα:
Πολλές φορές ο ασθενής νιώθει ένα ξαφνικό πόνο κατά την διάρκεια μίας έντονης δραστηριότητας ή τραυματισμού. Ο πόνος είναι συνήθως εντοπισμένος, ενώ αργότερα πόνος στην περιοχή των ωμοπλατών και του αυχένα δεν αποκλείεται.
Ο πόνος συνήθως χειροτερεύει με την άρση του χεριού ή με το σήκωμα βαριών αντικειμένων.
Ο βραδινός πόνος δεν αποκλείεται και συνήθως είναι χειρότερος όταν ο ασθενής κοιμάται πάνω στο πάσχον χέρι.
Η αδυναμία του χεριού είναι ένα ακόμα σύμπτωμα, η οποία είναι χειρότερη στις ολικές ρήξεις.
Διάγνωση:
To λεπτομερές ιστορικό και η σωστή κλινική εξέταση αποτελούν τη βάση για τη σωστή διάγνωση.
Στη συνέχεια ο διαγνωστικός υπέρηχος και η Μαγνητική Τομογραφία επιβεβαιώνουν την διάγνωση και θέτουν την σοβαρότητα του τραυματισμού.
Θεραπεία:
Η θεραπεία χωρίζεται σε συντηρητική και χειρουργική.
Στις περισσότερες περιπτώσεις μερικών ρήξεων οι ασθενείς ανταποκρίνονται πολύ καλά με τη σωστή συντηρητική αντιμετώπιση. Ακόμα και σε πλήρεις ρήξεις, αν το επίπεδο δραστηριότητας του ασθενούς και η χωρίς πόνο καθημερινότητα το επιτρέπουν, η συντηρητικά αγωγή μπορεί πάλι να είναι η επιλογή.
Ασθενείς με πλήρεις ρήξεις, η με μερικού πάχους ρήξεις και υψηλό επίπεδο χρήση του ώμου, ή σε αποτυχία της συντηρητικής αποκατάστασης, η χειρουργική αποκατάσταση αποτελεί την θεραπεία εκλογής. Ο βασικός στόχος του χειρουργείου είναι η ανατομική αποκατάσταση των στροφέων με συρραφή αυτών.
Η συντηρητική αποκατάσταση περιλαμβάνει τα παρακάτω:
Πρωταρχικός στόχος της θεραπείας πρέπει να είναι η μείωση των συμπτωμάτων και της φλεγμονής. Γι’ αυτό πάγος, σχετική ξεκούραση και πιθανόν κάποια φαρμακευτική αγωγή (πάντα με τις οδηγίες του γιατρού), είναι απαραίτητα στην πρώτη φάση.
Στην συνέχεια ο βασικός στόχος πρέπει να είναι η αποκατάσταση της κινητικότητας, της λειτουργικότητας και της μυικής δύναμης της άρθρωσης.
Η αποκατάσταση της μηχανικής λειτουργία και του ωμοβραχιόνιου ρυθμού , είναι απαραίτητα στοιχεία για την χωρίς πόνο λειτουργία του ώμου .
Τέλος η ιδιοδεκτική αποκατάσταση και η σταδιακή επιστροφή στις αθλητικές δραστηριότητες είναι τα τελευταία κομμάτια στο παζλ μία επιτυχημένης αποκατάστασης.
Εννοείτε ότι ο χρόνος της αποκατάστασης διαφέρει σε κάθε περίπτωση και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως η ύπαρξη χειρουργείου ή όχι, το επίπεδο της δύναμης του κάθε ανθρώπου, ο χρόνος που έμεινε εκτός δραστηριοτήτων, η έγκαιρη διάγνωση, η ηλικία, η εκφύλιση ή τραυματισμός, το είδος της επαγγελματικής ασχολίας και πολλοί άλλοι.
Παράγοντες ανάπτυξης ρήξης:
Κακή εργονομία, κακή τεχνική αθλήματος
Μυικές αδυναμίες
Μυικές ανισορροπίες
Δυσκαμψία μυών
Κακή λειτουργία του αυχένα
Κακή στάση (π.χ. σε υπολογιστή)
Υπερβολική άσκηση
Ελλειπές ή κακό ζέσταμα
Πρόληψη:
Ο σημαντικότερος παράγοντας είναι η σωστή μυική λειτουργία των μυών του ώμου.Αυτό σημαίνει και καλή δύναμη και καλή συνεργασία των μυών και σωστές μυικές αναλογίες.
Η σωστή ελαστικότητα είναι ένας ακόμα πολύ σημαντικός παράγοντας.
Η σωστή λειτουργία του αυχένα(που μας δίνει την απαραίτητη νεύρωση στους μυς του ώμου)
Η σωστή τεχνική του αθλήματος
Το σωστό ζέσταμα και η σωστή αποθεραπεία
Η αποφυγή υπερβολών στην χρήση του σώματός μας
Ο σεβασμός και η συνειδητοποίηση της ηλικίας του σώματος μας και των πιθανών υπερχρήσεων που έχουν γίνει σε αυτό
Ο Ώμος είναι όχι μόνο σύνθετη, αλλά και πολύ απαραίτητη άρθρωση για την καθημερινότητα του κάθε ανθρώπου και πολύ περισσότερο για την χρήση του σε πολλές αθλητικές δραστηριότητες.
Οφείλουμε λοιπόν όλοι μας να τον φροντίζουμε και να τον σεβόμαστε, αν θέλουμε να αφενός να κάνουμε όλες μας τις δραστηριότητες, αφετέρου να μην ταλαιπωρούμαστε από προβλήματα και πόνους που μπορεί να μας δημιουργήσει.