Η επίτευξη της «δίκαιης ανάπτυξης» έχει μπει στην κορυφή της ατζέντας των κυβερνητικών ενεργειών από τον πρωθυπουργό.
Ωστόσο η μέχρι πρότινος διαπραγμάτευση με τους δανειστές επισκίασε τις όποιες προθέσεις της κυβέρνησης, καθυστερώντας σημαντικά την παρουσίαση ενός αναλυτικού αναπτυξιακού σχεδίου, όπως αναφέρει στο αναλυτικό ρεπορτάζ του ο Νίκος Σβέρκος στην Εφημερίδα των Συντακτών.
Ο κόμπος έφτασε στο χτένι, πια, και ο Αλέξης Τσίπρας αναμένεται άμεσα να επισκεφθεί το υπουργείο Οικονομίας, ώστε να δώσει το στίγμα του αναμενόμενου σχεδίου.
Η «Εφ.Συν.» εξασφάλισε το πολυσέλιδο σχέδιο, που αποτελεί αντικείμενο επεξεργασίας εδώ και μήνες από τον υπουργό Δημήτρη Παπαδημητρίου.
Το σχέδιο τιτλοφορείται «Εθνική Αναπτυξιακή Στρατηγική 2021», περιγράφει τον τρόπο για να επιτευχθεί η «παραγωγική ανασυγκρότηση για μια δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη» στο διάστημα 2017-2021 και θα τεθεί σε διαβούλευση στα 13 συνέδρια στις ισάριθμες περιφέρειες τα οποία θα πραγματοποιηθούν με τη συμμετοχή του πρωθυπουργού.
Στο σχέδιο γίνεται αρχικά μια σύντομη ανασκόπηση της πορείας της ελληνικής οικονομίας από τη Μεταπολίτευση έως το 2010, μια αποτίμηση των συνθηκών και των αποτελεσμάτων στην ευρωπαϊκή και διεθνή συγκυρία, αλλά και το πώς επηρέασαν τα μνημόνια την πραγματική οικονομία και την παραγωγή.
Η ελληνική οικονομία περιγράφεται συνολικά ως μια οικονομία που είναι εγκλωβισμένη σε μια «ενδιάμεση κατάσταση».
Κρίνεται δε εκ του αποτελέσματος πως, λόγω των επιλογών των παλαιότερων κυβερνήσεων, τελικά η ένταξη στην ΕΟΚ δεν διευκόλυνε, αλλά επιδείνωσε την παραγωγική αναβάθμιση της χώρας.
Υποστηρίζεται επίσης πως η χώρα μας δεν κατάφερε να συγκλίνει με τις αναπτυγμένες χώρες και πως η αναπτυξιακά «ισχυρή Ελλάδα» ήταν ουσιαστικά μια ψευδαίσθηση.
Το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, αναφέρεται στο σχέδιο, «βρήκε τη χώρα ανέτοιμη να την αντιμετωπίσει», ενώ υπογραμμίζεται ότι «η οριστική έξοδος από την κρίση θα επιτευχθεί μόνο όταν ένα νέο αναπτυξιακό πρότυπο αντικαταστήσει το εξαντλημένο σήμερα κυρίαρχο μοντέλο».
Αντιμετωπίζεται μάλιστα με έντονη κριτική η πολιτική εσωτερικής υποτίμησης που επιβλήθηκε στην Ελλάδα, και χαρακτηρίζεται «λανθασμένη» η προσδοκία ότι οι «μεταρρυθμίσεις» θα οδηγήσουν σε ταχεία και σημαντική οικονομική εξυγίανση και ανάπτυξη.
Σημαντική πτυχή της αποτυχίας ήταν επίσης η μη έγκαιρη και στη συνέχεια μη επαρκής ρύθμιση του δημόσιου χρέους
Αναλύονται επίσης διεξοδικά τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, όπως η γεωπολιτική θέση της Ελλάδας, ο πολιτισμός της, οι κλιματικές της συνθήκες, οι αξιόλογες υποδομές της και το ποιοτικά εξαιρετικό διαθέσιμο «ανθρώπινο κεφάλαιο».
Ωστόσο επισημαίνεται πως υπάρχουν «μεγάλα δομικά προβλήματα» που εμποδίζουν την παραγωγική, θεσμική και κοινωνική ανασυγκρότηση, ενώ εξετάζονται με προσοχή οι «απειλές» που εκπορεύονται από το διεθνές περιβάλλον, όπως η πιθανή εξασθένηση της παγκόσμιας ζήτησης, οι γεωπολιτικές εντάσεις και ο κίνδυνος αναπαραγωγής του προηγούμενου μοντέλου ανάπτυξης.
Πέραν των αναλύσεων, στο σχέδιο περιγράφονται οι κεντρικοί πυλώνες για το «νέο αναπτυξιακό πρότυπο της χώρας».
Αυτοί μπορούν να συνοψιστούν στα εξής:
● Προσανατολισμός σε ένα παραγωγικό μοντέλο προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας και έντασης γνώσης, και ταυτόχρονα δόμηση νέων δυναμικών πλεονεκτημάτων.
● Ενδυνάμωση της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων, που αποτελεί απολύτως αναγκαίο στόχο λόγω και του διαχρονικού ελλείμματος στο εμπορικό ισοζύγιο.
● Ενίσχυση, στο πλαίσιο των κανόνων ανταγωνισμού της Ε.Ε., του εγχώριου παραγωγικού δυναμικού, σε αντιδιαστολή με τη μέχρι πρότινος ασκούμενη πολιτική που οδήγησε σε μια λογική μεγέθυνσης της χώρας βασισμένης στην εισαγόμενη ιδίως καταναλωτική ζήτηση.
● Ενίσχυση των συνεργασιών των επιχειρήσεων με δημιουργία εσωτερικών αλυσίδων αξίας και συστάδων επιχειρήσεων (clusters) προκειμένου το πολύ μικρό μέγεθος των ελληνικών επιχειρήσεων να μετατραπεί σε πλεονέκτημα και να δημιουργηθεί μια κρίσιμη μάζα που θα επιτρέψει την είσοδό τους στις διεθνείς αγορές και θα βελτιώσει συνολικά τη θέση της ελληνικής οικονομίας στον διεθνή καταμερισμό εργασίας.
Εξι στόχοι
Ο βασικός συγγραφέας του σχεδίου έχει προχωρήσει επίσης στη διαμόρφωση έξι γενικών πολιτικών και αναπτυξιακών στόχων. Αυτοί είναι:
◼ Ενίσχυση της απασχόλησης και μείωση της ανεργίας
◼ Δημογραφική ανασυγκρότηση και συγκράτηση πληθυσμού
◼ Αντιμετώπιση της φυγής εξειδικευμένου δυναμικού
◼ Βελτίωση ανταγωνιστικότητας και επιχειρηματικού περιβάλλοντος
◼ Προώθηση της κοινωνικής και περιφερειακής συνοχής
◼ Οικολογικός επανασχεδιασμός της ανάπτυξης
Οι έξι αυτοί στόχοι μπορεί να μοιάζουν «μακρινοί», ωστόσο το μεγαλύτερο μέρος του σχεδίου καταλαμβάνουν συγκεκριμένες ενέργειες που αφορούν τους παρακάτω «τομείς αιχμής»:
► Αγροτικός τομέας και αγροδιατροφικό σύμπλεγμα
► Μεταποίηση-βιομηχανία
► Τουρισμός
► Εμπόριο
► Ναυτιλία, Logistics και μεταφορές
► Κατασκευές/υποδομές
► Ενέργεια, εξοικονόμηση ενέργειας και δίκτυα
► Ορυκτός πλούτος
► Αμυντική βιομηχανία
► Τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνίας.